په اروپا کي مخکې له کانت څه د ۱۷م پيړۍ په اولو او اخرو کې د معرفت شناسي په اړه دوه مهم مکتبه رامنځ ته شوي وو
په تېرو سلو کلونو کې د ایډوارډ برنیز په څېر ډېرو لږو خلکو پر لویدیځ دومره ژور اغیز کړی دی.